چرا غذا خوردن تحت کنترل ما نیست؟ نقش هورمون‌ها در چاقی و گرسنگی

این مقاله یکی از سری مقالاتی است که بر اساس مطالب کتاب «قانون چاقی» نوشته دکتر جیسون فانگ تهیه شده است. در این مقاله، تلاش شده تا نکات کلیدی این کتاب همراه با اطلاعات علمی به‌روز ارائه شود. برای مطالعه بیشتر، منابع مرتبط و مقالات تکمیلی در انتهای مقاله فهرست شده‌اند.

در اوایل دهه ۱۹۹۰، اپیدمی چاقی و دیابت نوع ۲ به سرعت در حال گسترش بود. رژیم‌های غذایی کم‌چرب که به عنوان راه‌حل‌های کاهش وزن معرفی شده بودند، نتوانستند نتایج وعده داده شده را به‌بار آورند. حتی افرادی که خود را به سینه‌مرغ بدون‌پوست و برنج محدود کرده بودند، چاق‌تر و بیمارتر شدند. برای یافتن پاسخ، مؤسسه ملی بهداشت یکی از بزرگترین و گران‌ترین مطالعات رژیم غذایی تاریخ را با شرکت نزدیک به ۵۰٬۰۰۰ زن یائسه انجام داد. این مطالعه که در سال ۲۰۰۶ منتشر شد، کارآزمایی اصلاح رژیم غذایی با ابتکار سلامت زنان نام داشت.

طراحی مطالعه

در این مطالعه، یک‌سوم از زنان مجموعه‌ای از جلسات آموزشی، فعالیت‌های گروهی و بازخورد شخصی دریافت کردند. این گروه باید مصرف چربی خود را به ۲۰ درصد کالری روزانه کاهش می‌دادند و مصرف سبزیجات، میوه و غلات را افزایش می‌دادند. همچنین به آن‌ها توصیه شد فعالیت بدنی خود را افزایش دهند. گروه کنترل به خوردن رژیم غذایی معمول خود ادامه داد و تنها یک نسخه از دستورالعمل‌های غذایی دریافت کرد.

نتایج مطالعه

میانگین وزن شرکت‌کنندگان در ابتدای مطالعه ۷۶.۸ کیلوگرم و میانگین شاخص توده بدنی (BMI) آن‌ها ۲۹.۱ بود که در مرز چاقی قرار داشت. نتایج نشان داد:

• گروه رژیم‌گرفته در سال اول به طور متوسط ۱.۸ کیلوگرم وزن کم کردند.
• از سال دوم، وزن این افراد مجدداً افزایش یافت.
• در پایان مطالعه، تفاوت وزنی قابل توجهی بین دو گروه مشاهده نشد.

حتی دور کمر و نسبت دور کمر به باسن در گروه رژیم‌گرفته افزایش یافت، نشان‌دهنده این که این زنان در واقع چاق‌تر شده بودند.

چرا رژیم‌های کم‌کالری شکست می‌خورند؟

مطالعه فوق یکی از نمونه‌های متعدد از ناکامی رژیم‌های کم‌کالری در کاهش وزن پایدار است. کاهش کالری دریافتی معمولاً منجر به:

1. کاهش متابولیسم: بدن برای حفظ انرژی، مصرف کالری خود را کاهش می‌دهد.
2. افزایش گرسنگی: هورمون‌های گرسنگی مانند گرلین افزایش می‌یابند و احساس سیری کاهش می‌یابد.

بازی‌های گرسنگی

کاهش کالری دریافتی باعث دو تغییر عمده در بدن می‌شود:

1. کاهش مصرف انرژی: بدن متابولیسم خود را کاهش می‌دهد.
2. افزایش هورمون‌های گرسنگی: سطح هورمون گرلین افزایش و سطح هورمون‌های سیری مانند پپتید YY و آمیلین کاهش می‌یابد.

مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۱ نشان داد که حتی پس از یک سال کاهش وزن، سطح هورمون‌های گرسنگی همچنان بالا باقی می‌ماند و احساس گرسنگی افراد بیشتر از قبل بود. این تغییرات هورمونی باعث می‌شود افراد نتوانند وزن کاهش‌یافته را حفظ کنند.

اثرات روانی کاهش وزن

مطالعات تصویربرداری مغزی نشان داده‌اند که کاهش وزن باعث تغییر در فعالیت مغز می‌شود:

• افزایش فعالیت مناطق مرتبط با گرسنگی: مغز نسبت به محرک‌های غذایی حساس‌تر می‌شود.
• کاهش فعالیت بخش‌های خودکنترلی: مقاومت در برابر غذا برای افرادی که وزن کم کرده‌اند، دشوارتر می‌شود.

این تغییرات روانی ناشی از واکنش‌های هورمونی بدن است و هیچ ربطی به ضعف اراده ندارد.

نتیجه‌گیری

کاهش وزن از طریق رژیم‌های کم‌کالری پایدار نیست. بدن به‌طور طبیعی به کاهش وزن با کاهش متابولیسم و افزایش گرسنگی پاسخ می‌دهد. این واکنش‌ها، بخشی از سیستم تکاملی بقای انسان هستند و نشان می‌دهند که چاقی یک اختلال هورمونی است، نه صرفاً نتیجه مصرف زیاد کالری.

مطالعه بیشتر درباره چاقی و کاهش وزن

اگر به دنبال درک بهتر دلایل چاقی و یافتن راهکارهای موثر برای کاهش وزن پایدار هستید، پیشنهاد می‌کنیم خلاصه کتاب «قانون چاقی» نوشته دکتر جیسون فانگ در سایت ما را مطالعه کنید. همچنین مقالات مرتبط با مدیریت هورمون‌ها و کاهش وزن را در وب‌سایت ما بخوانید.

با عضویت در خبرنامه، جدیدترین مقالات و راهنمایی‌های علمی را مستقیماً در ایمیل خود دریافت کنید.