خلاصه کتاب شازده کوچولو

سفری در میان ستارگان، و پوچ بودن زندگی بزرگترها

شازده کوچولو با احساس ناامیدی و درک نشدن از سمت گل رز مورد علاقه‌اش، تصمیم می‌گیرد امنیت و آسایش سیارک کوچک خود را ترک کند. او در جستجوی دانش، از برخی از سیارات همسایه خود بازدید می‌کند.

در اول او با یک پادشاه ملاقات می‌کند. عجیب است که هیچ فرد دیگری در اطراف وجود ندارد که پادشاه بر او حکومت کند – و علاوه بر این، به نظر می‌رسد که پادشاه فقط در صورتی دستور می‌دهد که دستوراتش در حال اجرا باشد. به عنوان مثال، او ادعا می‌کند که بر ستارگان و خورشید حکومت می‌کند. وقتی از او خواسته شد که به خورشید دستور غروب بدهد، او موافقت می‌کند، اما فقط زمانی که خورشید آماده باشد – دقیقاً در غروب آفتاب. با اتعجب و شگفتی، شازده کوچولو به سیاره بعدی سفر می‌کند.

در اینجا، او با مردی مغرور آشنا می‌شود که خواستار تحسین است. شازده کوچولو از او خوشش می‌آید، اما با صدای بلند تعجب می‌کند که چه چیزی در این مورد جالب است.

به سیاره بعدی می‌رود، جاییکه او با یک مست مواجه می‌شود با توضیحی عجیب برای عادت نوشیدن خود: او مشروب می‌نوشد تا فراموش کند که از نوشیدنش خجالت می‌کشد. شازده کوچولو که حتی بیشتر از رفتار بزرگترها متحیر شده است، به سیاره چهارم سفر می‌کند.

این سیارک حاوی یک تاجر است که دائماً در حال شمارش است. شازده کوچولو متوجه می‌شود که مرد در حال شمارش ستاره‌هایی است که ادعا می‌کند مالک آنهاست. شازده کوچولو به پوچ بودن داشتن چیزی اشاره می‌کند که نمی‌توان آن را لمس کرد – شازده کوچولو صاحب یک گل و آتشفشان‌های سیاره خود است و او برای آنها مفید است زیرا از آنها مراقبت می‌کند. تاجر چه فایده‌ای برای ستاره‌ها دارد؟

سیاره پنجم از همه کوچکتر است و شامل یک لامپ و یک چراغ‌افروز است که هر چند دقیقه یک بار لامپ را روشن و خاموش می‌کند – این سیاره کوچک شب‌های کوتاه را می‌سازد. مرد از اینکه هرگز بیشتر از چند دقیقه استراحت نکند خسته شده است، اما به وظیفه‌ی خود متعهد است و بی چون و چرا به آن ادامه می‌دهد. شازده کوچولو نیز او را به ادامه‌ی کار بیهوده خود واگذار می‌کند.

او سرانجام به سیاره‌ی ششم می‌رسد و در آنجا یک جغرافیدان پیدا می‌کند. این مرد با دقت تمام ویژگی‌های زمین، دریاچه‌ها، جنگل‌ها و کوه‌ها را در یک کتاب ترسیم می‌کند. شازده کوچولو از دیدن یک حرفه‌ی معقول هیجان زده است. اما او به سرعت متوجه می‌شود که جغرافیدان در واقع چیزی در مورد سیاره خود نمی‌داند. او یک کاوشگر نیست؛ در واقع، او هرگز میز خود را ترک نمی‌کند.

شازده کوچولو در مورد گل‌ها می‌پرسد، در حالیکه گل رز خود را در ذهن دارد. جغرافیدان توضیح می‌دهد که آنها برایش هیچ جذابیتی ندارند زیرا زودگذر هستند. شازده کوچولو با احساس پشیمانی و دوری از خانه و عشق دائمی خود، از او می‌پرسد که کجا باید برود؟

جغرافیدان به او پیشنهاد می‌کند که از زمین دیدن کند.

تحلیل و بررسی

هر یک از این سیارات شامل یک انسان واحد است که همه‌ی وجودش به یک عملکرد واحد کاهش یافته است. برخورد شازده کوچولو با آنها تمثیلی است که پیچیدگی‌ها یا تضادهای طبیعت انسان و همچنین به طور کلی نقص‌های اجتماعی را برجسته می‌کند.

پادشاه نشاندهنده‌ی تهی بودن ذاتی قدرت است، هنگامی که ارتباط انسانی وجود نداشته باشد. مرد متکبر و مغرور بیهودگی زندگی سطحی را روشن می‌کند.

فرد مست و تاجران نیز به همان اندازه بی معنی زندگی می‌کنند، گرفتار در یک چرخه‌ی معیوب، یا در حال اهمیت دادن به چیزهایی که واقعی نیستند.

به همین ترتیب، چراغ‌افروز آنقدر در انجام کارش وسواس پیدا کرده است که هدف اولیه‌ی آن را از فراموش کرده است. و جغرافیدان؟ با وجود تمام دانش نظری‌اش، او چیزی در مورد دنیای خودش نمی‌داند زیرا هیچ تجربه‌ی واقعی و مستقیمی ندارد.

شازده کوچولو از این مردم چه می‌آموزد؟ همانطور که او در پایان هر جلسه تکرار می‌کند، “بزرگترها مطمئناً بسیار عجیب هستند.” این مردان جدی و پرمشغله گرفتار فعالیت‌های بی‌معنا، طعنه‌آمیز و عجیب و غریب هستند – در حالیکه طوری رفتار می‌کنند که گویی آنها بسیار مهم یا ضروری هستند.

الان زمان این است که بایستی و فکر کنی: از چه لحاظ شبیه آن تاجر و شمارش بی پایانش هستی؟ یا چراغ‌افروز با چسبیدن شدیدش به یک کار قدیمی و از تاریخ گذشته و بی معنی؟

با توجه به این نکته، چه چیزی در واقع مهم است؟ شازده کوچولو قرار است این موضوع را بفهمد.

رام کردن روباه و درسی درباره‌ی دوستی

شاهزاده سرانجام به سیاره زمین می‌رسد و در وسط یک صحرای آفریقا فرود می‌آید. مار زرد رنگی که با معما و رمز و راز صحبت می‌کند به سرعت از او استقبال می‌کند.

وقتی شازده کوچولو در مورد اینکه چقدر در بیابان بدون مردم تنها است، صحبت می‌کند، مار اشاره می‌کند که در بین مردم نیز تنها است. شازده کوچولو می‌گوید که مار ضخیم‌تر از یک انگشت نیست – و او پاسخ می‌دهد که اما از انگشت یک پادشاه قوی‌تر است. مار ادعا می‌کند که می‌تواند شازده کوچولو را تنها با یک نیش زدن به خانه و به سیارک خود بازگرداند.

در حال حاضر شازده کوچولو مار را رها می‌کند و در سراسر صحرا ادامه می‌دهد و به دنبال مردم می‌گردد.

او با باغی روبرو می‌شود که با هزاران گل رز شکوفا شده است که تفاوتی با گل او در خانه و سیارکش ندارد. او پریشان است؛ او فکر می‌کرد که گل رز او منحصر به فرد است. او به این فکر می‌کند که چگونه با گل زیبا و منحصربه‌فردش احساس ثروتمندی می‌کرده، اما این چیزی بیش از یک گل رز معمولی نبوده است. با این احساس‌ها روی زمین دراز کشیده و گریه می‌کند.

در این هنگام روباه ظاهر می‌شود. شازده کوچولو که به دوستی نیاز دارد از روباه می‌خواهد که با او بازی کند. روباه پاسخ می‌دهد که اهلی نیست، یعنی هرگز رابطه‌ای با کسی برقرار نکرده است. برای روباه، شازده کوچولو مانند هزاران هزار پسر دیگر است. اما اگر شازده کوچولو او را اهلی کند، پس آنها به یکدیگر نیاز پیدا می‌کنند – و ناگهان، پسر منحصر به فردی خواهد شد نه مانند هزاران هزار پسر دیگری که روباه می‌دید. بنابراین روباه از شازده کوچولو می‌خواهد که او را اهلی کند.

پروسه طولانی است. اما در نهایت روباه رام می‌شود و دوست شازده کوچولو می‌شود.

وقتی شازده کوچولو باید برود، روباه شروع به گریه کردن می‌کند. شازده کوچولو تعجب می‌کند که اگر نتیجه نهایی غم و اندوه بود، رام کردن او چه فایده‌ای داشت. روباه در پاسخ از شازده کوچولو می‌خواهد که به باغ با هزاران گل رز بازگردد. در آنجا شازده کوچولو متوجه می‌شود که گل او واقعاً منحصر به فرد است. بر خلاف همه این گل رزها، او آن گل را اهلی کرده بود – و در عوض خودش نیز توسط او رام و اهلی شده بود.

هنگام خداحافظی، روباه آخرین راز را به شازده کوچولو می‌گوید: چیزهای اساسی زندگی را نمی‌توان با چشم دید – فقط با قلب می‌توان درکشان کرد – و تو مسئول آنچه رام می‌کنی می‌شوی.

شازده کوچولو اکنون با آگاهی از مسئولیتی که در قبال گل رز خود دارد، به راه خود ادامه می‌دهد.

تحلیل و بررسی

در این قسمت از داستان، شازده کوچولو را می‌بینیم که درس‌هایی را می‌آموزد که برای کشف آنها خانه‌اش را ترک کرده است. این درس‌ها در داستان ماری که او به محض رسیدن به زمین با آن ملاقات می‌کند، نهفته است. برخلاف بزرگسالان احمق و گیج که شازده کوچولو در شش سیاره دیگر ملاقات کرد، مار در مورد جایگاه خود در جهان مطمئن و قاطع است. این نشان دهنده‌ی ماندگاری و قطعیت مرگ است – یادآوری این که همه ما فانی هستیم و نباید وقت خود را تلف کنیم.

وقتی شازده کوچولو باغ گل رز را می‌بیند، در ابتدا از ارزش گل خودش کاسته می‌شود. تنها زمانی که روباه ارزش رام کردن – یعنی برقراری ارتباط با چیزی – را به او می‌آموزد، شازده کوچولو می‌فهمد که گل رز او منحصر به فرد است، زیرا رز او است. و این همان معنایی است که روباه می‌گوید: چشم‌ها در شناسایی چیزهای ضروری زندگی بی‌فایده هستند، این‌ها را فقط با قلب می‌توان دید.

او می‌افزاید: “این زمانی است که برای گل رز خود صرف کرده‌اید که آن را بسیار مهم می‌کند.” در هر رابطه‌ای، معنای واقعی از اختصاص زمان و توجه به دیگری ناشی می‌شود – خواه شریک زندگی، حیوان خانگی، دوست یا گیاه. از آنجا که شازده کوچولو مدت زیادی را صرف پرورش و مراقبت از گل رز خود کرده است، او برایش ارزشمند است.

این مهمترین درس شازده کوچولو است. و با آن، او اکنون آماده بازگشت به خانه است.