بهترین آزمایش خون برای غربالگری و تشخیص آسیب سلولی در سرطان
یکی از آزمایش‌های خون مفید که می‌تواند در غربالگری سرطان و تعیین شدت آسیب سلولی در بدن کمک کند، آزمایش ایزوآنزیم لاکتات دهیدروژناز (LDH) است. این آزمایش اطلاعات ارزشمندی درباره میزان آسیب سلولی و پیشرفت بیماری در صورت وجود سرطان ارائه می‌دهد.
LDH چیست و چگونه عمل می‌کند؟
لاکتات دهیدروژناز (LDH) یک آنزیم مهم است که نقش کلیدی در متابولیسم انرژی در بدن دارد. این آنزیم در تمام سلول‌های بدن یافت می‌شود و به تبدیل گلوکز به انرژی کمک می‌کند.
وقتی سلول‌ها می‌میرند، پاره می‌شوند، یا دچار آسیب می‌شوند، LDH به جریان خون نشت می‌کند. سطح بالای LDH در خون می‌تواند نشان‌دهنده آسیب سلولی ناشی از شرایطی مانند:
- سرطان
- آسیب‌های فیزیکی
- عفونت‌ها
- بیماری‌های قلبی یا کبدی
نقش LDH در سرطان:
در سلول‌های سرطانی، LDH نقش حیاتی در تأمین انرژی ایفا می‌کند. بسیاری از سرطان‌ها برای تولید انرژی، به فرآیند گلیکولیز بی‌هوازی وابسته هستند که به کمک LDH انجام می‌شود. سطح بالای LDH ممکن است به رشد و پیشرفت تومورهای سرطانی مرتبط باشد.
کاربردهای آزمایش LDH در سرطان
آزمایش LDH یک ابزار تشخیصی غیرمستقیم است و نمی‌تواند نوع خاصی از سرطان را تشخیص دهد، اما می‌تواند اطلاعات مهمی درباره وضعیت کلی بدن ارائه دهد:
- غربالگری آسیب سلولی:
این آزمایش نشان می‌دهد که آیا در بدن آسیب سلولی وجود دارد یا خیر. - پایش پیشرفت بیماری:
سطح LDH می‌تواند در طول زمان نظارت شود تا روند پیشرفت یا کاهش آسیب سلولی مشخص شود. - تشخیص ناحیه آسیب‌دیده:
LDH شامل پنج ایزوآنزیم مختلف است (LDH-1 تا LDH-5). هر کدام از این ایزوآنزیم‌ها با بافت‌های خاصی در بدن مرتبط هستند و می‌توانند به شناسایی محل آسیب کمک کنند:- LDH-1: قلب و گلبول‌های قرمز
- LDH-2: قلب و گلبول‌های سفید
- LDH-3: ریه‌ها
- LDH-4: کلیه‌ها و پانکراس
- LDH-5: کبد و عضلات اسکلتی
عوامل مؤثر بر دقت آزمایش LDH
برخی شرایط و عوامل ممکن است بر سطح LDH تأثیر بگذارند و باعث نتایج کاذب شوند. این عوامل عبارت‌اند از:
شرایطی که سطح LDH را بالا می‌برند:
- سن کم: سطح LDH در نوزادان و کودکان طبیعی بالاتر است.
- ورزش شدید: فعالیت بدنی شدید ممکن است باعث افزایش LDH در خون شود.
- داروها: برخی داروها مانند آسپرین یا مصرف الکل می‌توانند سطح LDH را افزایش دهند.
شرایطی که سطح LDH را پایین می‌آورند:
- مصرف ویتامین C زیاد: مصرف دوزهای بالا از ویتامین C ممکن است سطح LDH خون را کاهش دهد.
محدودیت‌ها و نکات مهم درباره آزمایش LDH
- عدم تشخیص مستقیم سرطان:
آزمایش LDH نمی‌تواند نوع یا محل دقیق سرطان را مشخص کند و تنها به‌عنوان یک نشانگر عمومی آسیب سلولی عمل می‌کند. - نیاز به آزمایش‌های تکمیلی:
برای تشخیص دقیق‌تر، معمولاً نیاز به آزمایش‌های تصویربرداری (مانند سی‌تی‌اسکن یا MRI) یا بیوپسی است. - تأثیر شرایط غیربیماری:
سطح LDH می‌تواند تحت تأثیر شرایطی غیر از سرطان قرار گیرد (مانند عفونت‌ها، کم‌خونی همولیتیک یا آسیب عضلانی)، بنابراین این آزمایش به‌تنهایی کافی نیست.
عوامل مؤثر بر سطح LDH
شرایطی که سطح LDH را بالا می‌برند:
- سن کم: سطح LDH در نوزادان و کودکان طبیعی بالاتر است.
- ورزش شدید: فعالیت بدنی شدید می‌تواند منجر به افزایش موقت LDH شود.
- داروها و مواد مخدر: مصرف آسپرین، الکل یا برخی داروها ممکن است سطح LDH را بالا ببرد.
شرایطی که سطح LDH را پایین می‌آورند:
- مصرف ویتامین C: دوزهای بالای ویتامین C ممکن است سطح LDH را کاهش دهد و نتایج آزمایش را تحت تأثیر قرار دهد.
LDH و انواع خاص سرطان
سطح LDH در برخی از سرطان‌ها به‌طور خاص بالا می‌رود و می‌تواند به پزشکان در پایش وضعیت بیماری کمک کند. برخی از این سرطان‌ها عبارت‌اند از:
- سرطان خون (لوسمی): سطح بسیار بالای LDH اغلب در لوسمی دیده می‌شود.
- سرطان ریه: LDH-3 معمولاً در این سرطان افزایش می‌یابد.
- سرطان کبد و پانکراس: LDH-5 می‌تواند شاخص مهمی در این سرطان‌ها باشد.
تأثیر گلیکولیز بی‌هوازی و نقش LDH در متابولیسم سرطان
بسیاری از سلول‌های سرطانی از فرآیندی به نام اثر واربورگ استفاده می‌کنند، که در آن گلوکز حتی در حضور اکسیژن از طریق گلیکولیز به انرژی تبدیل می‌شود. این فرآیند وابسته به LDH است و باعث می‌شود سلول‌های سرطانی سریع‌تر رشد کنند.
جمع‌بندی
آزمایش LDH یک ابزار ارزشمند برای تشخیص آسیب سلولی و پایش بیماری است، اما نمی‌تواند به‌تنهایی برای تشخیص یا درمان سرطان استفاده شود. این آزمایش باید با سایر روش‌های تشخیصی و نظارتی ترکیب شود تا اطلاعات کامل‌تری درباره وضعیت بیمار ارائه دهد.
منابع برای مطالعه‌ی بیشتر
- LDH,NIH
- Lactate dehydrogenase, Wikipedia
- National Cancer Institute (NCI): LDH Test and Cancer Monitoring
سلب مسئولیت:این مقاله فقط برای اهداف عمومی است و نباید برای خود تشخیصی استفاده شود و جایگزینی برای معاینه پزشکی، درمان، تشخیص و تجویز پزشکی نیست. قبل از مشورت با پزشک و دریافت معاینه، تشخیص و توصیه پزشکی، نباید هیچ تغییری در رژیم غذایی خود ایجاد کنید. در مورد هر گونه سؤالی که ممکن است در مورد یک وضعیت پزشکی داشته باشید، همیشه از پزشک خود مشاوره بگیرید.
مطالب زیر را حتما مطالعه کنید
چرا استرس خطر ابتلا به سرطان را افزایش می‌دهد؟
دلایل ابتلا به سرطان که کمتر شنیده‌اید
دیدگاهتان را بنویسید