چرا وقتی خوشحال هستیم، همزمان احساس گناه می‌کنیم؟
آیا تا به حال توجه کرده‌اید که وقتی کاری را انجام می‌دهید که از آن لذت می‌برید، احساس گناه یا اضطراب می‌کنید؟ شاید احساس می‌کنید که باید به جای تماشای تلویزیون، خواندن کتاب یا چرت زدن، کار کنید یا سازنده باشید. شاید نگران این هستید که به خاطر وقت گذاشتن برای خود، خودخواه یا زیاده‌خواه هستید. این احساسات می‌توانند ناامید کننده و حتی طاقت فرسا باشند، اما در واقع بسیار رایج هستند.
در این مقاله، دلایلی را بررسی خواهم کرد که چرا افراد ممکن است هنگام لذت بردن از چیزی احساس گناه کنند و برای رفع این احساسات چه کاری می‌توانند انجام دهند.
دلایل احساس گناه در زمان لذت بردن چیست؟
رایج‌ترین دلایل این احساس گناه عبارت‌اند از:
۱. تأثیرات فرهنگی و اجتماعی
فرهنگ‌ها و جوامع مختلف ممکن است نگرش‌های متفاوتی نسبت به لذت داشته باشند. در برخی فرهنگ‌ها، ترجیح دادن لذت شخصی بر مسئولیت‌های کاری یا خانوادگی، ممکن است خودخواهانه یا زیاده‌روی تلقی شود و در برخی دیگر، لذت ممکن است به عنوان بخشی ضروری از یک زندگی متعادل دیده شود.
اگر در محیطی بزرگ شده‌اید که برخی از لذت‌ها تنبیه شده‌اند، ممکن است آن پیام‌ها را درونی کرده باشید و زمانی که در آن فعالیت‌ها شرکت می‌کنید، احساس گناه می‌کنید، حتی اگر آنها شادی یا آرامش را برای شما به ارمغان بیاورند.
۲. تجربیات یا آسیب‌های گذشته
اگر در گذشته تجارب منفی داشته اید که با لذت یا لذت همراه بوده است، قابل درک است که ممکن است هنگام درگیر شدن مجدد در آن فعالیت ها احساس گناه یا اضطراب کنید. به عنوان مثال، اگر در کودکی به خاطر تماشای تلویزیون مورد انتقاد یا تنبیه قرار گرفتید، ممکن است در بزرگسالی هنگام تماشای تلویزیون احساس گناه کنید، حتی اگر این یک فعالیت بی ضرر باشد. به طور مشابه، اگر ضربه روحی یا بدرفتاری را تجربه کرده اید، ممکن است با احساس عدم لیاقت لذت دست و پنجه نرم کنید یا ممکن است نگران باشید که تجربه لذت شما را در برابر آسیب های بیشتر آسیب پذیر می کند.
۳. کمال گرایی یا خودانتقادی
اگر کمال گرا هستید یا با انتقاد از خود دست و پنجه نرم می‌کنید، ممکن است به سختی به خود اجازه دهید از فعالیت‌های اوقات فراغت لذت ببرید، بدون اینکه احساس گناه یا اضطراب کنید. ممکن است احساس کنید که همیشه باید در حال کار کردن یا انجام کاری باشید، و اینکه وقت گذاشتن برای خودتان تنبل بودن یا غیرمولد بودن است.
مهم است که به یاد داشته باشید که مراقبت از خود و اوقات فراغت برای حفظ سلامت روانی و عاطفی مهم هستند و این که استراحت کنید و از زندگی لذت ببرید، اشکالی ندارد.
۴. ترس از دست دادن (FOMO)
اگر کسی هستید که اغلب نگران از دست دادن فرصت‌ها یا تجربیات هستید، ممکن است زمانی که سازنده نیستید یا درگیر فعالیت‌هایی هستید که فکر می‌کنید چندان ارزشمند یا جالب نیستند، احساس گناه کنید.
۵. باورها در مورد بهره وری و ارزش
بسیاری از ما این باور را درونی کرده‌ایم که ارزش ما با بهره وری یا دستاوردهای ما مرتبط است. اگر دائماً کار نمی‌کنیم یا دست آوردی نداریم، ممکن است احساس کنیم «به اندازه کافی کار نمی‌کنیم» یا «به اندازه کافی خوب نیستیم».
۶. مقایسه با دیگران
اگر فردی هستید که اغلب خود را با دیگران مقایسه می‌کنید، ممکن است زمانی که درگیر فعالیت‌هایی نیستید که از نظر شما تأثیرگذارتر یا قابل توجه‌تر هستند، احساس گناه کنید. برای مثال، ممکن است احساس کنید که باید مانند دوستتان در یک کار دوم کار کنید یا مانند همکارتان روزانه به باشگاه بروید.
۷. ترس از قضاوت یا انتقاد
اگر کسی هستید که خیلی نگران این هستید که دیگران در مورد شما چه فکری می‌کنند، ممکن است وقتی کاری را انجام می‌دهید که فکر می‌کنید دیگران ممکن است شما را قضاوت یا انتقاد کنند، احساس گناه کنید.
۸. عدم تمرین یا عادت
گاهی اوقات، ممکن است هنگام درگیر شدن در فعالیت‌های اوقات فراغت احساس گناه کنیم، فقط به این دلیل که به انجام آنها عادت نداریم. اگر شما فردی هستید که بیشتر وقت خود را صرف کار می‌کند، تغییر به حالت آرام‌تر می‌تواند سخت باشد.
۹. پیام های درونی در مورد لذت و اخلاق
برخی از افراد ممکن است هنگام درگیر شدن در فعالیت‌های اوقات فراغت احساس گناه کنند، زیرا آنها پیام‌هایی را درونی کرده‌اند که لذت به نوعی غیراخلاقی یا گناه است. این می‌تواند به ویژه برای افرادی که از زمینه‌های مذهبی یا محافظه کار هستند، صادق باشد.
اما چطور این احساس گناه را از بین ببریم یا کم کنیم؟
اگر شما فردی هستید که هنگام فعالیت های اوقات فراغت مکرراً احساس گناه می‌کنید، چندین استراتژی وجود دارد که می‌توانید برای رفع این احساسات امتحان کنید.
۱. باورهای ریشه‌ای خود را پیدا کنید و آنها را با باورهای درست جایگزین کنید
یک رویکرد این است که باورهای خود را در مورد لذت و اوقات فراغت بررسی کنید. آیا پیام‌هایی وجود دارد که درباره اوقات فراغت چه چیزی قابل قبول است و چه چیزی قابل قبول نیست؟ آیا نشانه‌هایی وجود دارد که تجربیات گذشته یا پیشینه فرهنگی شما ممکن است بر احساس گناه شما تأثیر بگذارد؟
با بررسی این سؤالات، می‌توانید شروع به شناسایی علل اصلی احساس گناه خود کنید و برای به چالش کشیدن هر گونه باور منفی یا غیر مفید تلاش کنید.
وقتی متوجه می‌شوید که نسبت به انجام فعالیت‌های اوقات فراغت احساس گناه یا اضطراب می‌کنید، سعی کنید افکار خود را به شیوه‌ای مثبت‌تر یا واقع بینانه‌تر تنظیم کنید. به عنوان مثال، به جای این که فکر کنید “من باید همین الان کار کنم”، سعی کنید آن را به صورت “من اجازه دارم استراحت کنم و انرژی خود را دوباره شارژ کنم” در قالب مجدد در نظر بگیرید.
۲. شفقت به خود و مراقبت از خود را تمرین کنید
رویکرد دیگر تمرین شفقت به خود و مراقبت از خود است. به خود یادآوری کنید که اشکالی ندارد که استراحت کنید و در فعالیت‌هایی شرکت کنید که برای شما لذت و آرامش به ارمغان می‌آورد. برای فعالیت‌های خودمراقبتی مانند حمام کردن، پیاده روی یا تمرین مراقبه ذهن آگاهی و مدیتیشن وقت بگذارید. با اولویت دادن به سلامتی خود، می‌توانید به تغییر ذهنیت خود از احساس گناه و مراقبت از خود و شفقت به خود کمک کنید.
۳. در فعالیت‌های اوقات فراغت خود معنا و هدف پیدا کنید
در نهایت، یافتن معنا و هدف در فعالیت‌های اوقات فراغت می‌تواند راه قدرتمندی برای مبارزه با احساس گناه باشد. با تمرکز بر مزایای مثبت سرگرمی‌ها یا فعالیت‌های اوقات فراغت خود، مانند آرامش، ارتباط اجتماعی یا رشد شخصی، می‌توانید به تغییر دیدگاه خود به سمت ارزشمند و مهم بودن این فعالیت‌ها کمک کنید.
کلام آخر
احساس گناه زمانی که از خودمان لذت می‌بریم، تجربه‌ای رایج است که می‌تواند از منابع مختلفی از جمله تأثیرات فرهنگی، تجربیات یا آسیب‌های گذشته، کمال‌گرایی، ترس از دست دادن و باورهای منفی در مورد بهره‌وری و ارزش ناشی شود. با کاوش در علل زمینه‌ای احساس گناه و تمرین مراقبت از خود، شفقت به خود و چارچوب‌بندی مثبت، می‌توانیم یاد بگیریم که به طور کامل شادی و رضایت ناشی از درگیر شدن در فعالیت‌هایی را که از آن لذت می‌بریم، بپذیریم.
مطالب زیر را حتما مطالعه کنید
احساس گناهِ شادی چیست و بیشتر در چه افرادی دیده می‌شود؟!
دیدگاهتان را بنویسید