طرحواره استحقاق یا بزرگواری چیست و چطور می‌توان آن را درمان کرد؟

طرحواره استحقاق یا بزرگواری یکی از ۱۸ طرحواره ناسازگار اولیه است که در طرحواره درمانی شناسایی شده است. این طرحواره به این باور اشاره دارد که فرد مستحق رفتار، امتیازات یا به رسمیت شناختن خاص و احساس برتری نسبت به دیگران است. افراد مبتلا به این طرحواره اغلب احساس بزرگی از خود دارند و ممکن است نیازها و حقوق دیگران را نادیده بگیرند یا بی ارزش کنند.

مقاله مرتبط: تله‌ها و طرحواره‌ها و راه کمک گرفتن از آنها برای زندگی بهتر

در اینجا چند نکته کلیدی در مورد طرحواره استحقاق و شکوه وجود دارد:

۱. روند رشد

طرحواره استحقاق یا بزرگواری می‌تواند در نتیجه عوامل مختلف، از جمله تجارب اولیه تحسین بیش از حد، زیاده روی، یا به طور مداوم به عنوان خاص یا برتر تلقی شدن باشد. این تجربیات می‌تواند افراد را به سمت ایجاد یک حس غیرواقعی از استحقاق و این باور سوق دهد که ذاتاً سزاوارتر از دیگران هستند.

۲. اعتقادات اصلی

افراد دارای طرحواره استحقاق یا بزرگواری اغلب دارای باورهای اصلی هستند مانند “من خاص هستم و سزاوار رفتار ویژه هستم”، “من برتر از دیگران هستم”، یا “قوانین و تعهدات برای من اعمال نمی‌شود.” این باورها به ایجاد تصویر متورم از خود و بی توجهی به نیازها و دیدگاه‌های دیگران کمک می‌کند.

۳. تظاهرات رفتاری

افراد دارای طرحواره استحقاق یا بزرگواری ممکن است رفتارهایی مانند درخواست رفتار ویژه، انتظار از دیگران برای برآوردن نیازها یا خواسته‌های آنها، و نادیده گرفتن یا بی ارزش کردن دستاوردها یا نظرات دیگران از خود نشان دهند. آنها ممکن است نیاز شدیدی به تحسین و به رسمیت شناختن داشته باشند و ممکن است وقتی توجه یا شناختی را که معتقدند سزاوار آن هستند دریافت نکنند، احساس ناامیدی یا عصبانیت کنند.

۴. الگوهای رابطه

این طرحواره می‌تواند به طور قابل توجهی بر روابط یک فرد تأثیر بگذارد. آنها ممکن است برای حفظ روابط سالم و برابر با دیگران تلاش کنند، زیرا ممکن است برای برآوردن نیازها و خواسته‌های خود از دیگران استثمار یا دستکاری کنند. آنها ممکن است در همدردی با دیگران مشکل داشته باشند و ممکن است رفتارهایی داشته باشند که حقوق یا مرزهای دیگران را نادیده می‌گیرند.

۵. تأثیر بر عملکرد

طرحواره استحقاق یا بزرگواری می‌تواند تأثیرات منفی بر عملکرد کلی فرد داشته باشد. این طرحواره می‌تواند منجر به درگیری‌های بین فردی، فقدان ارتباطات واقعی با دیگران و ظرفیت محدود برای همکاری شود. همچنین ممکن است مانع رشد شخصی و توانایی تشخیص محدودیت‌های خود یا زمینه‌های بهبود شود.

طرحواره درمانی با هدف کمک به افراد دارای طرحواره استحقاق و بزرگواری، درک واقعی‌تر و متعادل‌تری از خود ایجاد می‌کند، همدلی و توجه به دیگران را پرورش می‌دهد و روابط سالم‌تری را تقویت می‌کند. تکنیک‌های درمانی مانند بازسازی شناختی، تمرین‌های چشم‌انداز، و توسعه یک خودپنداره واقعی‌تر، اغلب برای پرداختن به استحقاق و بزرگ‌نمایی زیربنایی و بهبود آن استفاده می‌شوند.

توجه به این نکته مهم است که طرحواره استحقاق/شکوه می‌تواند از نظر شدت و بروز از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد. کار با یک متخصص سلامت روان واجد شرایط که در طرحواره درمانی آموزش دیده است می‌تواند راهنمایی و پشتیبانی شخصی را در پرداختن به این طرحواره به طور موثر ارائه دهد.

به یاد داشته باشید، جستجوی کمک حرفه‌ای همیشه برای درک جامع و درمان هر گونه نگرانی روانی توصیه می‌شود.