طرحواره شکست چیست و چطور آن را درمان کنیم؟

طرحواره شکست یکی از ۱۸ طرحواره ناسازگار اولیه شناسایی شده در طرحواره درمانی است. این طرحواره به ترس فراگیر از شکست یا برآورده نشدن انتظارات داخلی و خارجی اشاره دارد. افراد دارای این طرحواره اغلب اضطراب شدید، شک به خود و میل شدید به کمال گرایی را تجربه می‌کنند.

مقاله مرتبط: تله‌ها و طرحواره‌ها و راه کمک گرفتن از آنها برای زندگی بهتر

در اینجا چند نکته کلیدی در مورد طرح شکست وجود دارد:

۱. روند رشد

طرحواره شکست می‌تواند در نتیجه تجربیات اولیه انتقاد، انتظارات بالا یا شکست‌های قابل توجه ایجاد شود. این تجربیات ممکن است از سوی والدین، معلمان، یا دیگر شخصیت‌های معتبری باشد که فشار بیش از حدی بر فرد وارد می‌کنند تا استانداردهای خاصی را برآورده کند یا به شکست‌های درک شده، واکنش سختی نشان می‌دهند. این تجارب منفی میؤتواند ادراک فرد از خود را شکل دهد و به توسعه این طرحواره کمک کند.

۲. باورهای اصلی

افراد دارای طرحواره شکست اغلب دارای باورهای اصلی مانند “من یک شکست خورده هستم”، “اشتباهات غیرقابل قبول هستند” یا “من باید کامل باشم تا شایسته باشم” هستند. این باورها باعث ایجاد ترس دائمی از کوتاه آمدن و نیاز شدید به اجتناب از شکست به هر قیمتی می‌شود.

۳. پاسخ‌های عاطفی

افراد دارای طرحواره شکست معمولاً اضطراب، شک به خود و ترس از قضاوت یا عدم تایید را تجربه می‌کنند. آنها ممکن است درگیر انتقاد از خود، تلاش برای کمال یا اجتناب از چالش‌ها برای جلوگیری از احتمال شکست شوند. این احساسات می‌تواند توسط موقعیت‌هایی ایجاد شود که شامل ارزیابی، رقابت یا خطر برآورده نشدن انتظارات است.

۴. رابطه با موفقیت

این طرحواره می‌تواند به طور قابل توجهی بر رابطه فرد با موفقیت و دستاورد تأثیر بگذارد. آنها ممکن است بیش از حد بر روی نتایج متمرکز شوند، به دنبال تأیید خارجی باشند و ارزش خود را بر اساس دستاوردهای خود اندازه گیری کنند. آنها همچنین ممکن است از ترس از شکست از ریسک کردن یا دنبال کردن فرصت‌های جدید اجتناب کنند.

۵. تأثیر بر عملکرد

طرحواره شکست می‌تواند تأثیر عمیقی بر عزت نفس، انگیزه و رفاه کلی فرد داشته باشد. این طرحواره می‌تواند به احساس اضطراب، افسردگی و احساس بی کفایتی مزمن کمک کند. همچنین ممکن است مانع رشد شخصی شود و توانایی فرد را برای ریسک کردن سالم یا دنبال کردن اهداف با احساس شفقت به خود محدود کند.

طرحواره درمانی با هدف کمک به افراد با چالش طرحواره شکست و اصلاح باورهای اصلی خود، ایجاد رابطه سالم‌تر با شکست، و پرورش شفقت و خودپذیری خود است. تکنیک‌های درمانی مانند بازسازی شناختی، آزمایش‌های رفتاری و پذیرش ذهنیت رشد اغلب برای رسیدگی و التیام ترس اساسی از شکست به کار می‌روند.

توجه به این نکته مهم است که طرحواره شکست می‌تواند از نظر شدت و بروز از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد. کار با یک متخصص سلامت روان واجد شرایط که در طرحواره درمانی آموزش دیده است می‌تواند راهنمایی و پشتیبانی شخصی را در پرداختن به این طرحواره به طور موثر ارائه دهد.

به یاد داشته باشید، جستجوی کمک حرفه‌ای همیشه برای درک جامع و درمان هر گونه نگرانی روانی توصیه می‌شود.