بهترین جایگزین‌های طبیعی برای کورتیکواستروئیدها و پردنیزولون

کورتیکواستروئیدها، یا همان استروئیدها، داروهای ضدالتهابی قدرتمندی هستند که برای درمان طیف وسیعی از مشکلات مانند بیماری‌های خودایمنی، التهاب، و آلرژی‌ها استفاده می‌شوند. داروهایی مانند کورتیزون، هیدروکورتیزون و پردنیزولون از شناخته‌شده‌ترین اعضای این خانواده هستند.

این داروها با تقلید از عملکرد کورتیزول (هورمونی که توسط غدد فوق کلیوی تولید می‌شود) به کنترل التهاب کمک می‌کنند. با وجود اثربخشی این داروها، مصرف طولانی‌مدت آن‌ها می‌تواند عوارض جانبی جدی ایجاد کند. در این مقاله، ضمن بررسی عوارض این داروها، جایگزین‌های طبیعی برای آن‌ها را معرفی خواهیم کرد.

عوارض جانبی کورتیکواستروئیدها

کورتیکواستروئیدها از طریق سرکوب سیستم ایمنی عمل می‌کنند و به همین دلیل می‌توانند عوارض متعددی ایجاد کنند. برخی از عوارض شایع این داروها را در اینجا آورده‌ام، اگرچه لیست عوارض این داروها بسیار طولانی‌تر است.

• آب مروارید (کاتاراکت)، خطر افزایش کدورت عدسی چشم
• تغییرات خلق و خو، شامل بدخلقی، اضطراب یا افسردگی
• افزایش وزن
• افزایش و تجمع چربی در ناحیه شکم و صورت (سندرم کوشینگ)
• دیابت و افزایش سطح قند خون به دلیل افزایش مقاومت به انسولین
• پوکی استخوان (استئوپروز)
• سرکوب سیستم ایمنی (نقص ایمنی)
• و افزایش خطر ابتلا به عفونت‌های ثانویه
• مقاومت به کورتیکواستروئیدها در صورت مصرف طولانی‌مدت و نیاز به بالا بردن دور. مصرف طولانی‌مدت باعث سرکوب محور هیپوتالاموس-هیپوفیز-آدرنال (HPA axis) می‌شود و کاهش ناگهانی می‌تواند به نارسایی آدرنال منجر شود. در برخی افراد، حساسیت سلولی به کورتیکواستروئیدها کاهش می‌یابد که نیاز به دوز بالاتر ایجاد می‌کند.

به دلیل همین عوارض است که بسیاری از افراد به دنبال جایگزین‌های طبیعی برای کورتیکواستروئیدها هستند.

جایگزین‌های طبیعی کورتیکواستروئیدها

خوشبختانه، جایگزین‌های طبیعی متعددی برای کورتیکواستروئیدها وجود دارد که می‌تواند به کاهش التهاب و تقویت سیستم ایمنی کمک کند. این جایگزین‌ها شامل ویتامین‌ها، مکمل‌ها، گیاهان دارویی و تغییرات سبک زندگی می‌باشند:

۱. ویتامین D3

ویتامین دی یکی از مهم‌ترین ویتامین‌های ضد التهابی است که مانند هورمون عمل می‌کند. مصرف منظم این ویتامین می‌تواند به کاهش التهاب و تقویت سیستم ایمنی کمک کند.

• منابع غذایی: ماهی‌های چرب، تخم‌مرغ، و لبنیات غنی‌شده
• دوز پیشنهادی: دوز مصرفی باید با توجه به سطح سرمی ۲۵(OH)D بررسی شود.  میزان بهینه سرمی آن 30-50 ng/ml و دوز توصیه‌شده آن در کمبود شدید تا ۵۰۰۰-۱۰۰۰۰ واحد بین‌المللی روزانه توصیه می‌شود، اما فقط تحت نظر پزشک.

مقالات مرتبط: [همه چیز درباره ویتامین D3]

۲. اسیدهای چرب امگا ۳

مطالعات نشان داده‌اند که نسبت امگا ۶ به امگا ۳ در رژیم غذایی نقش کلیدی دارد. کاهش مصرف امگا ۶ (روغن‌های گیاهی فرآوری‌شده) هم‌زمان با مصرف امگا ۳ مهم است.

اسیدهای چرب امگا ۳ که در روغن ماهی و روغن بذر کتان یافت می‌شوند، می‌توانند به کاهش التهاب کمک کنند. بنابراین مصرف غذاهای غنی از امگا ۳ مانند ماهی‌های چرب و آجیل توصیه می‌شود.

اگرچه شما می‌توانید از مکمل‌های امگا ۳ نیز استفاده کنید، اما اغلب بهتر است این مواد مغذی را از غذاهای کامل دریافت کنید.

• دوز توصیه‌شده: ۲-۳ گرم EPA و DHA روزانه یا 3 وعده ماهی چرب در هفته برای اثرات ضدالتهابی.

مقالات مرتبط: [همه چیز درباره اسیدهای چرب امگا۳]

۳. استروئیدهای گیاهی

گیاهانی مانند ریشه تک‌شاخ کاذب، ریشه شیرین بیان، شنبلیله، کورکومین (ترکیب فعال زردچوبه)، و کندر هندی (Boswellia) دارای خواص ضد التهابی قوی هستند. زنجبیل و چای سبز نیز به دلیل داشتن آنتی‌اکسیدان‌ها و ترکیبات ضد التهابی مفیدند.

• از ریشه تک‌شاخ کاذب بیشتر برای مشکلات پوستی مثل پسوریازیس استفاده می‌شود.
• ریشه شیرین بیان یک عامل ضدالتهابی قوی‌ست و مانند هیستامین عمل می‌کند. اما توجه داشته باشید که به دلیل اثر مشابه کورتیزول در دوزهای بالا می‌تواند باعث افزایش فشار خون و احتباس سدیم شود. بنابراین در مصرف آن مراقب باشید.
• شنبلیله برای انواع عفونت‌ها مثل عفونت‌های ریوی مفید است.
• زنجبیل دارای خواص ضد التهابی و تسکین دهنده درد است.
• کورکومین (زردچوبه): برای جذب بهتر باید با پیپرین (عصاره فلفل سیاه) مصرف شود. ترکیبات لیپوزومال یا فرمولاسیون میکرونایزد جذب بهتری دارند.

۴. نمک‌های صفراوی مانند TUDCA

برخی تحقیقات نشان داده‌اند که این نمک‌ها می‌توانند گیرنده‌های ویتامین D را فعال کرده و به بهبود سیستم ایمنی کمک کنند. اما این ادعایی است که هنوز به شواهد علمی قوی نیاز دارد.

مقالات مرتبط: [همه چیز درباره نمک‌های صفراوی]

۵. رژیم غذایی ضد التهابی

مصرف غذاهایی با خواص ضدالتهابی مانند سبزیجات برگ‌دار، ماهی‌های چرب، آجیل و ادویه‌هایی مانند زردچوبه و زنجبیل به کاهش التهاب کمک می‌کند.

۶. پروبیوتیک‌ها و سلامت روده

سلامت روده و میکروبیوم سالم روده نقش مهمی در کنترل التهاب دارد. مصرف غذاهای تخمیری مانند ماست، کفیر، کلم ترش و کیمچی توصیه می‌شود.

البته برای اثرات ضدالتهابی، سوش‌های مشخصی از پروبیوتیک‌ها مفیدتر هستند، که باید توسط متخصص تغذیه یا پزشک شما تجویز شوند.

مقالات مرتبط: [همه چیز درباره پروبیوتیک‌ها]

۷. مدیریت استرس

استرس مزمن باعث افزایش التهاب در بدن می‌شود. تکنیک‌هایی مانند مدیتیشن، یوگا، تمرینات تنفس عمیق و آرام سازی پیشرونده عضلات می‌توانند به مدیریت استرس کمک کنند.

مقالات مرتبط: [همه چیز درباره استرس و راه‌های مدیریت آن]

۸. ورزش و فعالیت بدنی

ورزش منظم می‌تواند به کاهش التهاب مزمن کمک کند. ورزش و فعالیت بدنی باعث ترشح هورمون اندورفین در بدن می‌شود که اثرات ضدالتهابی قوی دارد.

مقالات مرتبط: [همه چیز درباره ورزش و التهاب]

۹. طب سوزنی

اثرگذاری طب سوزنی در کاهش التهاب و درد مزمن تأیید شده است اما همچنان مکانیسم دقیق آن مشخص نیست. برخی مطالعات نشان می‌دهند که ممکن است از طریق تنظیم سیستم عصبی سمپاتیک و تعدیل سیتوکین‌های التهابی عمل کند.

۱۰. مراقبت‌های کایروپراکتیک

تنظیمات کایروپراکتیک و دستکاری ستون فقرات می‌تواند به کاهش التهاب و درد کمک کند.

۱۱. گرما و سرما درمانی

استفاده از گرما یا سرما در نواحی ملتهب بدن می‌تواند به کاهش التهاب و تسکین درد کمک کند. گرما می‌تواند عضلات را شل کند و سرما می‌تواند تورم را کاهش دهد.

نکته مهم: سرما برای التهاب حاد (مانند آسیب عضلانی یا التهاب مفاصل) مفید است، اما برای التهاب مزمن گرما اغلب موثرتر است.

۱۲. درمان‌های موضعی

کرم‌ها یا روغن‌های طبیعی حاوی ترکیباتی مانند آرنیکا، آلوئه‌ورا، یا کپسایسین ممکن است التهاب و درد موضعی را کاهش دهند.

۱۳. ماساژ درمانی

ماساژ منظم می‌تواند به بهبود جریان خون و کاهش تنش عضلانی کمک کرده و به طور بالقوه ناراحتی ناشی از التهاب را کاهش دهد.

۱۴. تمرینات ذهن و بدن

تای چی، چی گونگ و مدیتیشن ذهن آگاهی می‌توانند به کاهش استرس و التهاب کمک کنند.

نتیجه‌گیری

اگرچه کورتیکواستروئیدها در کنترل التهاب مؤثر هستند، جایگزین‌های طبیعی می‌توانند راهکارهای مکمل ارائه دهند. اما توجه داشته باشید که برخی از این جایگزین‌ها مکمل روش‌های استاندارد درمانی هستند و جایگزین کامل نیستند.. از رژیم غذایی ضدالتهابی گرفته تا مکمل‌ها و گیاهان دارویی، انتخاب‌های متعددی وجود دارند که بدون عوارض جدی به بهبود وضعیت شما کمک می‌کنند. پیش از هر تغییری در درمان، حتماً با پزشک مشورت کنید.

منابع برای مطالعه‌ی بیشتر

• Vitamin D deficiency, NIH
• Vitamin D metabolism, mechanism of action, and clinical applications
• The importance of the ratio of omega-6/omega-3 essential fatty acids
• Pharmacological basis for the role of curcumin in chronic diseases: an age-old spice with modern targets
• Ochratoxin A: An overview on toxicity and carcinogenicity in animals and humans
• Adherence to the Mediterranean diet attenuates inflammation and coagulation process in healthy adults: The ATTICA Study
• Pegaptanib Sodium versus Pegaptanib Sodium Combined with Macular Laser Photocoagulation or Laser Alone for Diabetic Macular Edema
• Probiotics: an overview of beneficial effects
• Mindfulness-based stress reduction for stress management in healthy people: a review and meta-analysis
• Acupuncture for chronic pain: individual patient data meta-analysis
• Prevalence and risk of malignancy of focal incidental uptake detected by fluorine-18-fluorodeoxyglucose positron emission tomography in the parotid gland: a meta-analysis